Ostatni raport World Energy Outlook Międzynarodowej Agencji Energii (IEA) stawia kluczowe pytanie: w jakim stopniu rozwój sztucznej inteligencji wpłynie na przyszłość globalnego sektora energetycznego? W ostatnich latach przedsiębiorstwa technologiczne na całym świecie znacząco zwiększyły nakłady na rozwój infrastruktury centrów danych. Szacuje się, że w 2025 r. inwestycje w nowe moce obliczeniowe osiągną wartość około 580 mld USD, co stanowi kwotę wyższą niż prognozowane globalne inwestycje w dostawy ropy, wynoszące w tym samym okresie około 540 mld USD. Dane te pozwalają wysnuć wniosek o głębokiej transformacji współczesnych, wysoko zdigitalizowanych gospodarek, w których infrastruktura informatyczna staje się równie istotnym elementem systemu gospodarczego jak tradycyjne sektory surowcowe. Dodatkowo zjawisko to podkreślają prognozy dotyczące zużycia energii elektrycznej przez serwery zoptymalizowane pod potrzeby AI, które ma wzrosnąć do 2030 r. aż pięciokrotnie.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Centra danych są silnie geograficznie skoncentrowane, przy czym Stany Zjednoczone, Chiny i Europa odpowiadają za 82% globalnych mocy. Dodatkowo, przewaga ta może wzrosnąć wraz z powstaniem ponad 85% nowych mocy w tych trzech regionach w przeciągu najbliższych kilku lat. Jednocześnie w Chinach i Unii Europejskiej centra danych mają odpowiadać za 6–10% wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną do 2030 roku, a w USA nawet za 50% owego wzrostu.
Jednak, raport podkreśla również, że tak szybka rozbudowa centrów danych powoduje przeciążenia sieci i długie kolejki przyłączeniowe — w USA zwykle wynoszą one 1–3 lata (w Północnej Wirginii nawet 7 lat), a w Wielkiej Brytanii i części Europy 7–10 lat. Pod presją są również łańcuchy dostaw kluczowych komponentów, m.in. transformatorów i kabli, co spowalnia budowę odpowiedniej infrastruktury. Według IEA nawet 20% planowanej mocy nowych centrów danych do 2030 r. może się opóźnić.
Zauważalne są również konsekwencje dla podaży energii. Zgodnie z szacunkiem agencji, na poziomie globalnym to OZE mają pozostać głównym źródłem dodatkowej produkcji energii elektrycznej dla centrów danych, odpowiadając za około 40-45% wzrostu (w zależności od kształtowania globalnej polityki) do 2035 r. Gaz ziemny również ma odgrywać kluczową rolę w zaspokajaniu rosnącego zapotrzebowania centrów danych na energię elektryczną (zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i na Bliskim Wschodzie). Globalna generacja energii elektrycznej z elektrowni gazowych na ten cel może ulec zwiększeniu o 220 TWh - 285 TWh (w zależności od kształtowania globalnej polityki) do 2035 r. Dodatkowo energetyka jądrowa doświadcza odnowionego wsparcia politycznego na wielu rynkach, a sektor technologiczny wykazuje rosnące zainteresowanie zasilaniem centrów danych właśnie energią jądrową. W ostatnich miesiącach firmy technologiczne i przedsiębiorstwa energetyczne ogłosiły umowy dotyczące wydłużenia okresu eksploatacji istniejących elektrowni jądrowych, a także podpisano pierwszą umowę PPA z demonstracyjnego małego reaktora modułowego na potrzeby zasilania centrów danych.
Jednak, rola sztucznej inteligencji w sektorze energetycznym wykracza poza bycie „czynnikiem zwiększającym zapotrzebowanie na energię”. AI jest również istotna ze względu na potencjał zwiększania efektywności, bezpieczeństwa i opłacalności operacji energetycznych - jest już stosowana w przemyśle naftowym i gazowym, w wytwarzaniu i dostawach energii elektrycznej oraz w sektorach zużywających energię. Analitycy IEA wskazują, że szerokie wdrożenie rozwiązań opartych na AI w tym sektorze może podnieść efektywność o 3–10% w transporcie i przemyśle do 2035 roku.
World Energy Outlook wskazuje, iż AI wiąże się zarówno z ogromnym potencjałem, jak i znaczną niepewnością oraz nadmiarem szumu informacyjnego. Na kierunek jej rozwoju i wynikające z tego konsekwencje dla prognoz energetycznych wpływa kilka kluczowych „znanych niewiadomych”: niepewny efekt AI na wzrost gospodarczy i możliwe efekty odbicia; szybkie postępy w efektywności sprzętu i oprogramowania; nieprzewidywalna skala i charakter wykorzystania AI, zwłaszcza w obszarach wyjątkowo energochłonnych, takich jak generowanie obrazu i wideo bądź zadań typu agentic AI (długotrwałe operacje online); a także potencjalne przyspieszenie innowacji w systemie energetycznym. Jednak, agencja wskazuje, iż jest mało prawdopodobne, aby owe innowacje przyniosły nagłe rozwiązania dla bardzo złożonych wyzwań inżynieryjnych i naukowych. Natomiast mogą w dłuższym okresie kumulować istotne (lecz wciąż niepewne) efekty.
Źródło danych w publikacji: International Energy Agency (IEA), (2025). World Energy Outlook 2025, 51-56.
Autor: Natalia Dąbrowska
