Gaz w pułapce globalnych napięć

W minionym tygodniu rynek gazu ziemnego (TTF kontrakt OCT25) w Europie charakteryzował się stosunkowo niewielkimi wahaniami cen, w przedziale 32,154 - 32,66 EUR/MWh. Kluczowy wpływ na notowania miały czynniki geopolityczne, zmienność dostaw z Norwegii oraz warunki pogodowe, sprzyjające produkcji energii odnawialnej.

Poprzedni tydzień zakończył się lekkim wzrostem cen gazu (OCT25), którego przyczyną były napięcia geopolityczne, w tym zapowiedzi przedstawienia założeń kolejnych unijnych sankcji (19. pakiet) oraz apelu prezydenta USA o wprowadzenie 100% ceł na import z Chin i Indii. W odpowiedzi na presję D. Trumpa, UE oznajmiła, że konieczne jest utrzymanie równowagi między sankcjami a bezpieczeństwem dostaw i stabilnością cen, trzymając się celu całkowitego odejścia od rosyjskiego gazu na rok 2028. Dodatkowo, do Chin przypłynął czwarty gazowiec z sankcjonowanego projektu Arctic LNG 2, co świadczy o kontynuacji handlu pomimo sankcji.

Na rynku fizycznym istotne były natomiast spadki dostaw z Norwegii (m.in. z kompleksów Nyhamna i Karsto) oraz planowane naprawy w punktach Emden i Dornum, co utrzymywało dostawy na poziomie o 28% niższym od standardowego wolumenu eksportu.

Obecny tydzień kalendarzowy rozpoczęliśmy spadkiem notowań gazu o ok. 1,5%, do poziomu 32,15 EUR/MWh, w wyniku rekordowej generacji energii z wiatru w Niemczech. Rynek pozostawał pod wpływem sprzyjających warunków pogodowych (zwłaszcza silnych wiatrów), które obniżały zapotrzebowanie na gaz. Następnie, na przestrzeni ostatnich dwóch dni (16-17.09), wraz z pogorszeniem warunków pogodowych i spadkiem wytwarzania energii z OZE, nastąpił lekki wzrost cen gazu. 

Europejskie magazyny gazu są zapełnione w 80,97% (na dzień 18 września). Prognozy rynkowe zakładają, że przy sprzyjających warunkach pogodowych, zwiększonym imporcie LNG i zakończeniu prac remontowych, zapełnienie może osiągnąć wymagany przez UE poziom 90% do końca października. Obowiązujące przepisy wymagają osiągnięcia tego poziomu w okresie od 1 października do 1 grudnia.

Warto zwrócić uwagę na ostatnie informacje dotyczące poziomu indyjskiego importu LNG w 2025 roku. Ma być on niższy niż w poprzednim roku, ze względu na zbyt wysokie ceny surowca oraz niższy popyt na energię do celów chłodzenia latem. Indie będące czwartym największym importerem LNG, zakupiły 16 mln ton skroplonego gazu na przestrzeni tego roku do sierpnia, co stanowi o 10% niższy poziom niż w tym samym czasie rok temu. Zakupy uległy spowolnieniu wraz ze zmniejszeniem konkurencyjności LNG względem innych alternatyw, podczas gdy deszcze monsunowe przyniosły chłodniejsze temperatury, obniżając popyt na energię. Zmniejszenie indyjskich zakupów LNG przyniosło pewną ulgę rynkowi, który pozostawał napięty po przejściu Europy na większe zakupy LNG związane z odcięciem się od rosyjskich dostaw surowców. 

Indyjski import może ulec zwiększeniu w przyszłym roku, wraz ze wzrostem dostępności taniego LNG (wrażliwy cenowo konsument). Zwiększona podaż LNG ma być wynikiem uruchomienia nowych kompleksów (głównie w USA), które w kolejnej dekadzie mogą doprowadzić do nadpodaży na rynku. Firma Rystad prognozuje, że roczne zapotrzebowanie Indii na LNG przekroczy 40 mln ton do 2030 roku, w porównaniu do wolumenu ok. 26 mln ton w zeszłym roku.

Pod koniec zeszłego tygodnia kalendarzowego, notowania kontraktu CAL26 na gaz polskiej TGE kierowały się tendencją spadkową, osiągając najniższy poziom cen 158,10 PLN/MWh w poniedziałek (15.09). Następnie notowania wzrosły, dochodząc do poziomu 159,35 PLN/MWh wczoraj (17.09). Gaz obecnie zajmuje 5. miejsce w strukturze wytworzenia z 11% udziałem w miksie (4 miejsce zajmuje fotowoltaika z 13% udziałem).

Dodatkowo, GAZ-SYSTEM poinformował o podjętej inwestycji na cztery nowe gazociągi przesyłowe o łącznej długości 60 km na obrzeżach Warszawy. Stanowi to element mający na celu przystosowanie systemu przesyłowego aglomeracji warszawskiej do potrzeb transformacji energetycznej, zakładającej wykorzystanie gazu ziemnego jako paliwa niskoemisyjnego. Po zakończeniu wszystkich inwestycji objętych projektem, możliwości przesyłowe gazu na terenie aglomeracji warszawskiej mają zwiększyć się do ponad 2 mln m³ rocznie.