Na przestrzeni ostatnich dni ukazał się najnowszy raport agencji IEA World Energy Outlook 2025, traktujący o rynku gazu i predykcjach do roku 2050. Bazując na nim zostało stworzone porównanie dwóch scenariuszy CPS i STEPS, które kreują wizję przyszłych lat na rynku gazu w zależności od rozwoju polityki światowej i krajowych.
Scenariusz CPS opiera się wyłącznie na środkach formalnie zapisanych w obowiązującym prawodawstwie i regulacjach, i nie uwzględnia żadnych dodatkowych zmian w polityce, nawet jeśli rządy ogłosiły zamiar ich wprowadzenia.
Natomiast celem scenariusza STEPS jest odzwierciedlenie dominującego kierunku rozwoju systemu energetycznego na podstawie analizy najnowszych ustawodawstw i regulacji w poszczególnych krajach świata. Uwzględnia on konkretne polityki energetyczne, klimatyczne oraz powiązane polityki przemysłowe, które zostały przyjęte lub zaproponowane, a także zamierzenia polityczne, które nie zostały jeszcze zapisane w prawie, lecz są wspierane przez rynki, infrastrukturę i warunki finansowe.
Dla podkreślenia różnic pomiędzy przywróconym scenariuszem CPS, a dotychczasowym STEPS -perspektywy dla popytu, podaży i globalnego handlu gazem w obydwu scenariuszach porównano w poniższej tabeli.
POPYT | CPS (przywrócony 2025 roku) | STEPS |
Outlook | Popyt na gaz ziemny rośnie o około 70 mld m³ rocznie do 2035 r. oraz wyprzedza węgiel, stając się drugim pod względem wielkości zużycia paliwem (Wykres 1).
Rynki wschodzące i gospodarki rozwijające się odpowiadają za niemal cały ten wzrost – ich łączne zapotrzebowanie zwiększa się o 700 mld m³ do 2035 r., podczas gdy popyt w gospodarkach zaawansowanych pozostaje zasadniczo na niezmienionym poziomie.
Do 2050 r. globalny popyt na gaz ziemny w scenariuszu CPS osiąga 5 600 mld m³, co oznacza wzrost o 30% w porównaniu z 2024 r. | W scenariuszu STEPS popyt na gaz ziemny rośnie średnio o 50 mld m³ rocznie w latach 2024–2035. Popyt osiąga nieco poniżej 4 800 mld m³ w 2035 r., a następnie utrzymuje się na zbliżonym poziomie do 2050 r. (Wykres2).
Długoterminowy wzrost popytu na gaz ziemny jest niższy niż w poprzednich dekadach ze względu na rosnące wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz poprawę efektywności energetycznej.
|
Gospodarki wysoko rozwinięte | W gospodarkach wysoko rozwiniętych popyt wzrasta o 50 mld m³ między 2024 a 2035 rokiem. W Stanach Zjednoczonych rośnie o około 10% w 2035 r., napędzany wzrostem zużycia gazu w energetyce oraz do obsługi terminali skraplających LNG. Popyt na gaz ziemny w Unii Europejskiej spada o nieco ponad 10%, w 2035 r., w miarę jak obecne działania polityczne mające na celu ograniczenie zależności od importu gazu i zwiększenie udziału energii odnawialnej zaczynają przynosić efekty. W Japonii popyt rośnie nieznacznie – z 90 mld m³ w 2024 r. do 95 mld m³ w 2035 r. W Korei popyt pozostaje na stałym poziomie 60 mld m³.
| Popyt na gaz ziemny w gospodarkach wysoko rozwiniętych spada z 1 850 mld m³ w 2024 r. do 1 750 mld m³ w 2035 r.
Popyt w UE zmniejsza się o 20% między 2024 a 2035 r., w miarę jak wdrażane polityki redukują import gazu i jego udział w miksie energetycznym.
Popyt na gaz w Japonii do 2035 r. spada o 3 mld m³ (obecnie ok 90 mld m³). Krajowy popyt na gaz w USA wynosił 940 mld m³ w 2024 r. i stabilizuje się przed 2035 r.
|
Gospodarki wschodzące i rozwijające się | Popyt w gospodarkach wschodzących i rozwijających się w Azji wzrasta o 340 mld m³ między 2024 a 2035 rokiem. Około 35% tego wzrostu przypada na sektor energetyczny, a kolejne 35% na przemysł. Region dodaje 270 GW nowej mocy w elektrowniach gazowych, co oznacza wzrost o 70% w porównaniu z obecnym poziomem.
Popyt na gaz ziemny w Chinach rośnie o 200 mld m³, do 630 mld m³ między 2024 a 2035 r., co stanowi więcej niż łączny wzrost popytu we wszystkich pozostałych gospodarkach wschodzących i rozwijających się w Azji (Wykres 1).
Popyt na gaz ziemny w Indiach niemal się podwaja do 2035 r., osiągając 140 mld m³, napędzany głównie rozwojem krajowego systemu dystrybucji gazu miejskiego.
Bliski Wschód jest jednym z głównych źródeł wzrostu popytu na gaz ziemny. Jego zużycie gazu rośnie o 240 mld m³ między 2024 a 2035 rokiem. | Popyt na gaz w gospodarkach wschodzących i rozwijających się wzrasta z 2 400 mld m³ w 2024 r. do 2 950 mld m³ w 2035 r.
Połowa tego wzrostu pochodzi z gospodarek azjatyckich, na czele z Chinami, gdzie popyt zwiększa się o 160 mld m³, a większość pozostałej części przypada na Bliski Wschód (Wykres 2). Do 2035 r. Bliski Wschód odpowiada za nieco poniżej 20% globalnego zużycia gazu w sektorze energetycznym, w porównaniu z 15% obecnie.
|
Wykres 1. Globalny popyt na gaz ziemny w podziale na sektory i regiony w scenariuszu CPS do roku 2050.
Źródło grafiki: International Energy Agency (IEA), (2025). World Energy Outlook 2025, 161.
Wykres 2. Globalny popyt na gaz ziemny w podziale na sektory i regiony w scenariuszu STEPS do roku 2050
Źródło grafiki: International Energy Agency (IEA), (2025). World Energy Outlook 2025, 214.
PODAŻ | CPS | STEPS |
Bliski Wschód | Bliski Wschód notuje największą ekspansję podaży spośród wszystkich regionów, a jego udział w globalnej produkcji wzrasta z 17% w 2024 r. do 22% w 2035 r. (Wykres 3).
Katar zwiększa produkcję ze 170 mld m³ w 2024 r. do ponad 300 mld m³ w 2035 r., przy czym większość tego dodatkowego wolumenu jest przeznaczona na zwiększenie eksportu LNG. Arabia Saudyjska zwiększa produkcję gazu niezwiązanego z ropą fantową (non-associated gas), podnosząc wydobycie o ponad 75 mld m³ między 2024 a 2035 r., aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na energię elektryczną oraz zastąpić ropę w krajowym systemie energetycznym (złoże Jafurah ma dostarczać niemal 15% całkowitej saudyjskiej produkcji gazu w przeciągu 5 lat). | W scenariuszu STEPS wzrost podaży gazu ziemnego w latach do 2035 r. jest napędzany głównie przez Bliski Wschód i Stany Zjednoczone, których łączna produkcja zwiększa się o blisko 450 mld m³ (Wykres 4). Bliski Wschód notuje największy wzrost podaży do 2035 r., na czele z Katarem, Arabią Saudyjską i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi. Produkcja gazu ziemnego w Katarze rośnie o 70% między 2024 a 2035 r., przy czym niemal cały wzrost o 120 mld m³ przeznaczony jest na eksport.
|
Stany Zjednoczone | Stany Zjednoczone zwiększają produkcję o 210 mld m³ do 2035 r. (obecnie 1 070 mld m³). Średni roczny wzrost produkcji gazu łupkowego do 2035 r. wynosi około połowę tempa obserwowanego w poprzedniej dekadzie (Wykres 3).
W 2024 r. Stany Zjednoczone eksportowały około 18% swojej produkcji gazu ziemnego - do 2035 r. udział ten wzrasta do ponad 25%.
Cena referencyjna Henry Hub rośnie do około 4,5 USD, aby umożliwić produkcję dodatkowych ilości gazu potrzebnych do obsługi rosnącego eksportu oraz zwiększającego się popytu krajowego.
| Stany Zjednoczone utrzymują pozycję największego producenta gazu ziemnego na świecie (Wykres 4). Produkcja wzrasta o 150 mld m³ do 2035 r., a następnie spada do 2050 r. Krajowy popyt rośnie wolniej niż produkcja do 2035 r., a następnie spada szybciej niż podaż do 2050 r., co pozwala na rozwój dodatkowej zdolności eksportowej: udział amerykańskiego gazu ziemnego przeznaczonego na eksport wzrasta z 12% obecnie do 20% w 2035 r. i 30% w 2050 r.
|
Rosja | Produkcja gazu ziemnego w Rosji pozostaje na stabilnym poziomie około 680 mld m³ do 2035 r., podobnie jak eksport, wynoszący około 160 mld m³ (Wykres 3). Zakłada się, że ceny krajowe rosną, aby zrekompensować spadające przychody z eksportu. Złoża gazu w Zachodniej Syberii zyskują nowe życie od połowy lat 30., gdy gazociąg Siła Syberii II do Chin zwiększa przepustowość. | Produkcja gazu ziemnego w Rosji spada z 680 mld m³ w 2024 r. do 670 mld m³ w 2035 r., a eksport netto zmniejsza się o 10% w tym samym okresie (Wykres 4). Spadające zyski ograniczają inwestycje upstream, a produkcja zmniejsza się na dojrzałych złożach (takich jak Urengoy i Yamburg).
|
Europa | Wiele krajów produkujących gaz, w tym Australia i Norwegia, odnotowuje spadek wydobycia w miarę starzenia się złóż w tym okresie.
| Produkcja gazu w Europie spada o 20% (50 mld m³) do 2035 r. Nowe projekty offshore na Morzu Czarnym i we wschodniej części Morza Śródziemnego częściowo kompensują spadki w innych złożach, zwłaszcza w Norwegii, gdzie produkcja spada o ponad 30% między 2024 a 2035 r.
|
Wykres 3. Gaz ziemny według kraju producenta w scenariuszu CPS, lata 2024 i 2035
Źródło grafiki: International Energy Agency (IEA), (2025). World Energy Outlook 2025, 163.
Wykres 4. Gaz ziemny według kraju producenta w scenariuszu STEPS, lata 2024 i 2035
Źródło grafiki: International Energy Agency (IEA), (2025). World Energy Outlook 2025, 215.
HANDEL | CPS | STEPS |
Outlook | W okresie do 2030 r. ma zostać uruchomiona nowa duża fala mocy produkcyjnych LNG, która jest wykorzystywana głównie poprzez zwiększony eksport do gospodarek rynków wschodzących i rozwijających się w Azji.
Całkowity handel LNG rośnie z 560 mld m³ w 2024 r. do 880 mld m³ w 2035 r. | Globalna dostępna zdolność eksportowa LNG ma wzrosnąć z 565 mld m³ w 2024 r. do 830 mld m³ w 2030 r. Jest to znacznie więcej niż wzrost popytu, co wskazuje na istotną nadwyżkę na światowych rynkach gazu.
Prowadzi to do istotnej reakcji popytu w regionach wrażliwych cenowo, takich jak Indie i Azja Południowo-Wschodnia. Mimo to w 2030 r. około 65 mld m³ dostępnej zdolności LNG pozostaje nadwyżką. Na podstawie obecnie ogłoszonych projektów, z których niektóre zostaną uruchomione po 2030 r., nadwyżka ta jest stopniowo wykorzystywana do 2035 r., a do 2040 r. potrzebne będzie około 65 mld m³ rocznie nowej zdolności eksportowej LNG. |
Azja | W scenariuszu CPS chiński import LNG wzrasta o 75 mld m³ do 2035 r., natomiast import gazociągami rośnie o 40 mld m³, z czego około 65% pochodzi z Rosji, a reszta z Azji Środkowej (Wykres 5). Szybko rosnący popyt i spadająca krajowa produkcja gazu w Azji Południowo-Wschodniej zwiększają poziom importu LNG do 80 mld m³ w 2035 r. (w porównaniu do 2024 r. ok. 35 mld m³), a dodatkowo budowana jest roczna zdolność regazyfikacyjna na poziomie 50 mld m³ w celu sprostania temu wzrostowi.
Indie importują 50 mld m³ LNG, w porównaniu do 35 mld m³ obecnie. Inne rynki wschodzące w Azji, szczególnie Pakistan i Bangladesz, importują około 75 mld m³ LNG w 2035 r., co oznacza wzrost o 60% w porównaniu do poziomu z 2024 r. Japonia i Korea pozostają w pełni zależne od LNG, aby zaspokoić zapotrzebowanie na gaz. W scenariuszu CPS ich łączne importy wzrastają o około 10 mld m³ do 2035 r. | W 2035 r. w scenariuszu STEPS ponad 75% całkowitego eksportu LNG trafia do Azji (w porównaniu do nieco poniżej 70% w 2024 r). Chiny zwiększają import LNG o około 55 mld m³ do 2035 r., a dodatkowo 20 mld m³ gazu importują dzięki rozbudowie rurociągów Power of Siberia I i Far East z Rosji. Całkowity import Chin w 2035 r. osiąga około 250 mld m³, co jest ponad dwukrotnie większe od wolumenów Indii (Wykres 6). W Indiach wzrost zapotrzebowania na gaz ziemny do 2035 r. jest w dużej mierze zaspokajany przez import LNG, który niemal potraja się między 2024 a 2035 r. Duże wzrosty importu LNG odnotowują także Azja Południowo-Wschodnia, gdzie import LNG wzrasta z 35 mld m³ obecnie do 135 mld m³ w 2035 r. oraz pozostała rozwijająca się Azja - głównie Pakistan i Bangladesz, gdzie import LNG zwiększa się z 45 mld m³ do 80 mld m³ w tym samym okresie. |
Stany Zjednoczone | Zdolności eksportowe Stanów Zjednoczonych podwajają się do 2030 r. i utrzymują obecną rolę największego eksportera LNG do 2050 r. W 2035 r. eksportują ponad 250 mld m³ LNG, z czego połowa trafia do Azji (w porównaniu do 30% w 2024 r). | Projekty LNG w budowie zwiększają całkowitą nominalną zdolność eksportową Stanów Zjednoczonych do 300 mld m³ rocznie w 2030 r. Eksport LNG z USA osiąga 240 mld m³ w 2035 r., a eksport gazociągami 80 mld m³. |
Bliski Wschód | Bliski Wschód, na czele z Katarem, podwaja swój eksport LNG do 260 mld m³ w 2035 r., przy czym kompleks LNG Ruwais w Zjednoczonych Emiratach Arabskich dodaje ponad 10 mld m³ nowej zdolności do 2028 r. | Około 20% wzrostu nowej zdolności LNG do 2035 r. pochodzi z Kataru, który od 2021 r. zatwierdził trzy duże projekty rozbudowy LNG. Jego zdolność dostaw LNG ma wzrosnąć z około 100 mld m³ w 2024 r. do około 200 mld m³ w 2035 r. |
Rosja | Rosja podwaja eksport gazu do Chin z 40 mld m³ w 2024 r. do 80 mld m³ w 2035 r. Gazociąg Power of Siberia I pracuje obecnie na pełnej przepustowości, a gazociąg Power of Siberia II o nominalnej przepustowości 50 mld m³ ma zacząć działać od połowy lat 30. XXI w.
Roczny eksport LNG Rosji pozostaje na poziomie około 50 mld m³ w 2035 r. Dochody netto Rosji z eksportu gazu ziemnego mają pozostać poniżej poziomu z 2021 r. do 2050 r. | Rosji nie udaje się zastąpić wolumenów gazu utraconych w eksporcie do Europy. Następuje niewielki wzrost eksportu gazociągami do Azji Środkowej, ale całkowity eksport spada o 7 mld m³ do 2035 r. Eksport gazociągami do Chin ma być na poziomie około 50 mld m³ rocznie, w porównaniu z 30 mld m³ obecnie. Wygasanie wzrostu popytu na gaz w Chinach pod koniec lat 30. XXI w. oznacza, że nie ma potrzeby budowy dodatkowego dużego rurociągu z Rosji do Chin. Produkcja LNG w Rosji osiąga szczyt blisko 55 mld m³ około 2040 r. |
UE | W latach 2024-2035 import LNG do Europy zwiększa się o 80 mld m³, podczas gdy import do krajów Azji rośnie o 240 mld m³; w 2035 r. W 2035 r. ponad 70% światowego eksportu trafia do Azji. | Import LNG do Unii Europejskiej wzrasta z 110 mld m³ w 2024 r. do 145 mld m³ w 2035 r., aby zrekompensować spadającą produkcję krajową i zmniejszenie dostaw gazociągami. Łączny import spada o 65 mld m³ w porównaniu z poziomem z 2024 r., odzwierciedlając spadek całkowitego zapotrzebowania w UE (Wykres 6). |
Wykres 5. Zmiana bilansu podaży gazu ziemnego w wybranych regionach w scenariuszu CPS, lata 2024-2035
Źródło grafiki: International Energy Agency (IEA), (2025). World Energy Outlook 2025, 165.
Wykres 6. Zmiana bilansu podaży gazu ziemnego w wybranych regionach w scenariuszu STEPS, lata 2024-2035
Źródło grafiki: International Energy Agency (IEA), (2025). World Energy Outlook 2025, 217.
Źródło danych w publikacji: International Energy Agency (IEA), (2025). World Energy Outlook 2025, 161-218.
Autor: Natalia Dąbrowska