Od 10 czerwca ceny gazu (TTF kontrakt JUL25) wzrosły z poziomu 34,6 EUR/MWh do prawie 42 EUR/MWh w czwartek (19 czerwca). Powodem silnego wzrostu notowań było rozpoczęcie 12-dniowej wojny Izraela z Iranem, połączone z niepewnością odnośnie zaangażowania USA w konflikt zbrojny na Bliskim Wschodzie. Uczestnicy rynku gazu obawiali się głównie blokady Cieśniny Ormuz, która jest jedynym szlakiem eksportowym katarskiego LNG (20% udziału w globalnym wolumenie handlu LNG). Co więcej, dostawy z Kataru oraz ZEA stanowią ok. 27% azjatyckiego importu LNG oraz 9% europejskiego importu. Przy tegorocznych wysiłkach Europy w zapełnieniu magazynów, potencjalne trudności z dostawami szybko znalazły odzwierciedlenie w cenach giełdowych.
Ponadto w piątek (13.06) Komisja Europejska potwierdziła plany całkowitego odejścia od importu gazu z Rosji po 2027 roku oraz wstrzymania części importu od stycznia. Przedsiębiorstwa w UE będą zobligowane do ujawnienia kluczowych parametrów w kontraktach na dostawy rosyjskiego gazu.
W ostatnich dwóch tygodniach do znaczącego wzrostu cen gazu przyczyniły się również obawy o większą konkurencję o dostawy LNG z Egiptem, który został chwilowo odcięty od dostaw z Izraela (ok. 27 mln m3/d; równoznaczne z 15-20% ogólnego zużycia w kraju). Egipt wdrożył plan awaryjny, a do ustabilizowania krajowej sieci zawiesił natychmiastowo działanie większych zakładów przemysłowych (głównie chemicznych) oraz korzystał z dostępnych paliw jak mazut i diesel. Według informacji z Izraela – wstrzymany od 13 czerwca eksport z pól Leviathan oraz Karish został wznowiony. Co istotne, w aktywne w tym okresie pozostał Pole Tamar, zaopatrujące Izrael.
Warto dodać, że w dniach 10-17 czerwca znacząco spadły dostawy gazu do Europy poprzez Turkstream w związku z cyklicznymi naprawi infrastruktury (widoczne na poniższym wykresie). Średnio Turkstream odpowiada za 46 mln m3/d dostaw gazu do UE-27.
Obecny tydzień rozpoczął się od gwałtownego (ponad 12%) spadku cen gazu do poziomu 36 EUR/MWh (podobny poziom do początku miesiąca). Powodem był ograniczony odwet Iranu wobec USA oraz ogłoszenie zawieszenia broni pomiędzy Izraelem a Iranem. Następnie korekta została pogłębiona do 34,5 EUR/MWh. Ponadto zatwierdzono w UE porozumienie w sprawie omawianych od stycznia wymogów magazynowych. Przedłużono do 2027 roku politykę obligatoryjnego gromadzenia określonego wolumenu gazu przed okresem zimowym. Państwa członkowskie będą mogły osiągnąć wymagany poziom zapełnienia magazynów w okresie od 1 października do 1 grudnia, a odchylenie od 90% progu będzie mogło wynosić nawet 10% w przypadku trudnych warunków rynkowych.
W obecnym tygodniu wzrost cen gazu może być hamowany przez wyższe dostawy gazociągami z Norwegii oraz wysoki poziom generacji z OZE. Co więcej, dane Kpler o imporcie skroplonego gazu przez Państwo Środka, wskazują na utrzymanie niskich zakupów przez największego europejskiego konkurenta. Czerwiec będzie najprawdopodobniej 8 miesiącem z rzędu z ujemną dynamiką (r/r) importu. Dostawy szacowane są na 5 mln ton, co jest o 12% niższym poziomem od zeszłorocznego. Poza większymi dostawami gazociągami (Power of Siberia z Rosji) Państwo Środka inwestuje w rozbudowę własnych mocy wydobywczych.
Wczorajsze informacje China National Offshore Oil Corp (CNOOC) wskazują na pełne uruchomienie kolejnej inwestycji morskiego wydobycia gazu na Morzu Południowochińskim. Pierwszy etap umożliwił wydobycie już od czerwca 2021 roku, zaś dzisiejsze uruchomienie oznacza zwiększenie ogólnej produkcji do 4,5 mld m3 rocznie. Jest to największa inwestycja offshore, znajdująca się na polu gazowym o szacowanych rezerwach w okolicy 150 mld m3.
Notowania kontraktu CAL26 na gaz polskiej TGE wzrosły z poziomu 169 PLN/MWh pod koniec pierwszej dekady czerwca do 187 PLN/MWh w poniedziałek. W tygodniu liczonym od 19 czerwca, gaz zajmuje 5. miejsce w strukturze wytworzenia z wynikiem 270 GWh tj. +2% t/t. Już w maju odnotowano 12% spadek m/m generacji z elektrowni gazowych, jednak warto zauważyć, że w ujęciu rocznym wytworzenie było nadal wyższe o 89% r/r (w całym maju 1,7 TWh).
Źródła danych w publikacji: Reuters (LSEG), Bloomberg, Gassco, Bruegel, The Global Times, Montel, Kpler, TGE, Oilprice, GIE AGSI, Komisja Europejska, Forum Energii.
